CHUYỆN TRÀ SHAN “5 CỰC” Ở SUỐI GIÀNG, YÊN BÁI

Thứ nhất là “cực khổ” khi trồng và thu hái (phải trèo lên ngọn cây cao cheo leo). Thứ nhì là “cực sạch” - vì là cây mọc hoang dã tự nhiên, không có quá trình chăm bón của con người, không thuốc trừ sâu, thuốc tăng trưởng… Thứ ba là “cực hiếm” vì sản lượng ít, so với các giống chè trồng công nghiệp. Thứ tư là “cực ngon” - với đầy đủ các phẩm chất của cây chè hoang dã núi rừng Tây Bắc. Cuối cùng là “cực đắt” - tuy nhiên số tiền bỏ ra lại hoàn toàn xứng đáng với thưởng khách mê trà.

Suối Giàng có tới 98% dân cư là người dân tộc H’Mông. Họ sống với nghề thu hái và chế biến chè theo phương pháp thủ công, truyền thống, từ đời này sang đời khác. Cây chè Shan thường cho thu hoạch 4 lứa/năm. Lứa chè Xuân cho thu hoạch cuối tháng 3 hàng năm, đây là lứa chè có chất lượng cao, tỷ lệ búp có tuyết trắng chiếm trên 50% và đây cũng là lứa có sản lượng cao nhất trong năm chiếm 35-40% sản lượng cả năm. Các lứa chè tiếp theo cho thu hoạch vào tháng 5, tháng 8 tháng 10. Vào mùa thu hoạch chè Shan Tuyết, khắp bản làng đâu đâu cũng ngửi thấy hương thơm ngào ngạt của lá chè tươi sao trên chảo gang, bếp củi. Chè Shan Tuyết Suối Giàng có sắc nước trong, ánh vàng như mật rừng, vị đượm đằm, ngọt hậu và bền nước. 

Theo thời gian, việc chế biến chè Shan Tuyết tại Suối Giàng dần được đưa vào phương thức và quy mô lớn, chuyên nghiệp hơn, giúp khẳng định thương hiệu trên thị trường chè trong nước và quốc tế. Một số cột mốc đáng chú ý như: Năm 1980, thành lập nhà máy chè đặc sản Yên Bái. Năm 2007, thành lập HTX Suối Giàng. Năm 2015, xây dựng nhà máy chế biến chè từ nguồn vốn đầu tư QSEAP. Năm 2018, xuất hiện thêm nhiều công ty chế biến và xuất khẩu chè Shan sang thị trường quốc tế. 

Hiện nay, Suối Giàng, Yên Bái đã thực sự là một địa danh nổi tiếng trong lòng người yêu chè. Điều ấy là hoàn toàn xứng đáng với quần thể chè Shan Tuyết cổ thụ nơi đây, đồng thời tạo nên nguồn thu nhập tốt cho bà con người Mông bản xứ.